Trong những trận chiến ác liệt,ỷvậtsốngtrongbảntìnhcangườichiếnsĩti so west ham người chiến sĩ cách mạngngoài lòng quả cảm, kiên cường, thông minh, sáng tạo còn nhờ sự trợ lực hết sứchữu hiệu của những loại vũ khí để giành thắng lợi. Khẩu súng K59 Quyết Thắngcủa đồng chí Nguyễn Bá Niên là một trong những kỷ vật như thế. Khẩu súng kiêncường này như là đồng đội thủy chung, đã theo sát đồng chí trong vô số nhữngtrận chiến hiểm nguy và lần lượt ghi từ chiến công này đến chiến công khác, hếtsức vẻ vang.
Món quà quý giá
Đồng chí Nguyễn Bá Niên tên thật là Nguyễn Văn Trị, sinh năm1919 tại xã Tương Bình Hiệp, thành phố Thủ Dầu Một. Ngay từ khi còn trẻ, đồngchí đã sớm đứng vào hàng ngũ của Đảng, tham gia xuyên suốt 30 năm qua hai cuộckháng chiến giành độc lập dân tộc. Đồng chí từng giữ các chức vụ như Phó Bí thưTỉnh đoàn Thanh niên Cứu quốc, Trưởng Ban binh vận tỉnh Thủ Dầu Một, Trưởng Banchỉ đạo phá ấp chiến lược Bến Tượng, Trưởng phòng dân quân khu miền Đông Nambộ, Chỉ huy trưởng chiến dịch giải phóng đường 14 và lấp đoạn “sông máu” sôngSài Gòn, Bí thư Huyện ủy Hóc Môn, ủy viên Ban Chấp hành Thành ủy TP.HCM. Saungày giải phóng, đồng chí được phân công giữ những nhiệm vụ quan trọng tại TP.HCMvà tỉnh Sông Bé. 
Khẩu súng K59 Quyết Thắng và chiếc bao da đã cùng đồng chíNguyễn Bá Niên trải qua 2 cuộc kháng chiến trường kỳ
Khẩu súng K59 của đồng chí được Khu ủy miền Đông Nam bộ cấpkhi nhận nhiệm vụ Trưởng ban chống bình định khu, lấy ấp chiến lược kiểu mẫuBến Tượng, huyện Bến Cát làm thí điểm. Lúc ấy, đồng chí Huỳnh Chí Mạnh, Bí thưKhu ủy trao cho khẩu súng với lời chúc toàn thắng. Đồng chí liền đặt tên chomình là Quyết Thắng, đồng thời cũng đặt tên cho khẩu K59 cũng giống như tênmình là Quyết Thắng. Đây thật sự là món quà quý đã giúp cho ông có thêm niềmtin và sự quyết tâm giành chiến thắng trong trận chiến ác liệt sắp diễn ra tạiấp chiến lược Bến Tượng vào năm 1964 cùng vô số những kế hoạch tiêu diệt kẻ thùđang chờ phía trước.
Những chiến tích vẻ vang
Từ khi đồng hành với người cán bộ cách mạng, khẩu K59 đã lầnlượt góp phần cùng các chiến sĩ tạo lập nhiều chiến công vang lừng. Trận chiếnđánh phá ấp chiến lược kiểu mẫu Bến Tượng kéo dài trong suốt 92 ngày đêm camgo, ác liệt. Khẩu súng K59 đã cùng với người cán bộ cách mạng Nguyễn Bá Niênbắt sống tên Vĩnh, trưởng ấp ác ôn nhiều nợ máu với người trong ấp chiến lượcBến Tượng; nổ súng diệt tên Hầu Đề ác ôn đế kháng trước giờ san bằng ấp chiếnlược Bến Tượng và khẩu súng K59 Quyết Thắng thay lời người chỉ huy trưởng nổsúng lệnh cho nhân dân trong ấp nổi dậy thực hiện chiến thuật hỏa công san bằngtoàn bộ ấp chiến lược Bến Tượng, rồi đồng loạt kéo nhau về xóm cũ sản xuất,chiến đấu, địch không tái lập được. Sau thắng lợi vang dội tại ấp Bến Tượng,K59 tiếp tục theo Nguyễn Bá Niên lãnh đạo phá 12 ấp chiến lược trong tỉnh, 3 ấpchiến lược ở Trảng Bàng (Tây Ninh) và 1 ở Củ Chi (TP. HCM).
Chiến dịch Mậu Thân 1968, Bộ Chỉ huy tiền phương của Phânkhu Bắc Gia Định đóng ở xã Bình Mỹ, lúc này do đồng chí Trần Văn Trà, Tư lệnhchiến dịch trực tiếp chỉ huy, không may đã bị địch phát hiện. Chúng tập trungtruy sát, bắn trúng miệng hầm, nguy hiểm nhất là khi chiếc L19 rà sát mặtruộng. Trong tình thế ngàn cân treo sợi tóc, “Tôi chực chờ nó đến, rồi đưa khẩuK59 Quyết Thắng bắn thẳng vào nó, không biết trúng hay không, nhưng sau đóchiếc đầm già không còn trinh sát nữa, Bộ Chỉ huy cấp tốc trong hầm sơ tán bảotoàn được lực lượng”, đồng chí Nguyễn Bá Niên nhớ lại.
Khi đại quân tập kết ở vườn cau đỏ Quới Xuân, đồng chí NămSài Gòn, chỉ huy trưởng bị Pháp bắn hy sinh. Đồng bào tại chỗ phát hiện 2 têngián điệp chỉ điểm cho pháo địch. Lập tức Nguyễn Bá Niên đã dùng K59 QuyếtThắng bắt sống 2 tên gián điệp diệt chúng trong hầm vừa mới đào xong, bảo đảmbí mật cho đại quân trước giờ tiến quân. Sau chiến dịch Mậu Thân 1968, Mỹ phảnkích điên cuồng, Nguyễn Bá Niên cùng các đồng chí bám trụ ở xã Đôn Thuận, CầuXe (Tây Ninh) bị Mỹ càn phát hiện hầm bí mật, nguy hiểm đến nơi, không quyết tửthì hy sinh. Con chó bẹc-giê cào sủa gần sát nắp hầm, đồng chí hé nắp hầm bắnchết con chó, còn chiến sĩ Đông cận vệ bắn chết tên lính Mỹ trinh sát, lập tứctung lên khỏi hầm bí mật để tự cứu an toàn.
Tháng 4 và 5-1972, thực hiện chỉ đạo của Trung ương cục“bằng mọi giá giữ cho được trung tuyến Bắc Gia Định”. Trung tuyến lúc bấy giờgồm Dầu Tiếng, Bến Cát, Củ Chi, Trảng Bàng, muốn giữ được phải giải phóng đường14, lấp đoạn sông máu từ Rạch Bắp đến Cần Nôm. Quyết tâm của Phân khu ủy làbằng mọi giá giải phóng 20km đường 14 thuộc xã Thanh An, Thanh Tuyền nên phâncông đồng chí Nguyễn Bá Niên thường vụ PK11 chịu trách nhiệm. Sau 30 ngày chuẩnbị, vào giữa tháng 4-1972, với khẩu súng K59 Quyết Thắng đã nổ súng lệnh chochiến sĩ và nhân dân đồng loạt tấn công giải phóng 20km đường 14, giành thắnglợi hoàn toàn vào ngày 1-5-1972, lấp con sông máu nối liền 2 bờ đông tây sôngSài Gòn. Đồng chí Nguyễn Văn Linh (Trung ương Cục) về xã Thanh An, Phú Mỹ Hưngtiếp cận chiến trường để lãnh đạo, chuyển thế, chuyển vùng ở địa bàn Củ Chi đểchuẩn bị cho chiến dịch Hồ Chí Minh rất cấp thiết. Thường vụ Thành ủy Sài GònGia Định phải giải phóng và giữ cho được 20 nền đồn. Huyện ủy, các xã quyết tâmsan bằng giữ 40 nền đồn. Đồng chí Nguyễn Bá Niên thay mặt Thành ủy bắn 10 phátsúng K59 Quyết Thắng để tuyên thệ. Kết quả san bằng giữ 50 nền đồn trước ngàychiến dịch Hồ Chí Minh.
Ngày khai sinh Trung đoàn Gia Định I để chuẩn bị cho chiếndịch Hồ Chí Minh 4-1975. Trước trung đoàn, đồng chí thay mặt Thành ủy nói: “Bộđội cụ Hồ chỉ biết thắng”, “Chiến dịch Hồ Chí Minh nhất định thắng”. Sau phátbiểu, đồng chí dùng khẩu súng Quyết Thắng bắn 10 phát chỉ thiên tuyên thệ. Trungđoàn Gia Định I hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong chiến dịch Hồ Chí Minh lịchsử...
Sắt son
Những chiến tích của các chiến sĩ đã tạo nên trang sử hàohùng trong đấu tranh giành độc lập, tự do, ấm no, hạnh phúc của dân tộc. Chiếntranh đã qua đi, những giây phút hiểm nguy chiến đấu với kẻ thù cũng lùi dầnvào trong quá khứ, nhưng khẩu súng K59 Quyết Thắng vẫn được Nguyễn Bá Niên yêuquý, trân trọng gìn giữ như kỷ vật không thể xa rời. Đồng chí nói: “Trong thờikỳ kháng chiến, nhất là thời kỳ chống Mỹ vô cùng ác liệt, khẩu súng K59 QuyếtThắng là người bạn chiến đấu kiên cường, chung thủy với tôi, tôi không thể xanó, do vậy xin Sở Công an TP.HCM cho phép tôi giữ nó đến chết”. Đó còn là thểhiện của một mối tình sắt son trong những lúc vui buồn, hiểm nguy gian khổ đềucó nhau giữa đồng chí và kỷ vật K59 Quyết Thắng. Mãi đến ngày 14-10-1999, khiBảo tàng Bình Dương đề nghị được mang khẩu K59 về trưng bày, gìn giữ, lưu lạicho mai sau, đồng chí đã yên tâm trao lại vì sự nghiệp giáo dục, phát huytruyền thống uống nước nhớ nguồn cho các thế hệ tiếp nối, lúc này đồng chí đã80 tuổi.
Khẩu K59 Quyết Thắng đã chung thủy, sắt son, không lùi bướctrước kẻ thù hung bạo, mang lại sự yên ấm, hòa bình cho thế hệ hôm nay, xứngđáng được tôn vinh là kỷ vật sống cùng năm tháng trong bản tình ca anh hùng củangười chiến sĩ.
NGỌC TRINH