"Tôi trụ lại với sân khấu vì yêu văn hóa truyền thống"
Nhiều nghệ sĩ sau khi nghỉ hưu thường tham gia phim truyền hình để nổi tiếng hơn,ệNgọcnhậnmìnhkhótínhkểchuyệnrểTâymêvănhóaViệtỷ số tỷ số nhưng dường như NSND Lệ Ngọc là một ngoại lệ?
- Tôi đau đáu với văn hóa Việt và muốn hoạt động ở sân khấu truyền thống nên không mặn mà với phim truyền hình. Đã có rất nhiều đạo diễn mời nhưng tôi không nhận lời.
Không phải tôi không thích đóng phim mà tôi nghĩ rằng, mình bận rộn làm truyền hình thì công việc ở sân khấu sẽ bị chia sẻ.
Tôi từng làm lãnh đạo ở Nhà hát Kịch Việt Nam nên khá bận rộn. Hơn nữa, sau khi nghỉ hưu, tôi có Sân khấu Lệ Ngọc nên muốn dồn toàn tâm, toàn sức cho sân khấu của mình.
Cả đời làm sân khấu, thời điểm nào bà thấy khó khăn nhất?
- Tôi trụ lại với sân khấu vì yêu văn hóa truyền thống vì đam mê say nghề, từ đấy tìm cách sáng tạo, và tìm ra lối đi riêng!
Khi tôi làm việc ở Nhà hát Kịch Việt Nam, khoảng năm 2003-2005, sân khấu rơi vào "nốt lặng", vở diễn không có nhiều, cát-xê thấp, nhiều nghệ sĩ đã bỏ nghề, làm trái ngành để đảm bảo cuộc sống. Cũng có lúc diễn viên Nhà hát đông, một vở diễn có đến 3-4 ê-kíp diễn viên, phải có cơ hội mới được lên sân khấu.
Tôi có bầu, vẫn đi diễn, khi con được 6 tháng, tôi phải đưa con đi làm cùng. Khi đó, vừa diễn vừa tranh thủ chạy vào cánh gà cho con bú sữa.
Hay có những lần, vừa đi mổ ở bệnh viện, về nhà 2-3 ngày, tôi giấu mọi người để tiếp tục diễn. Nhưng mỗi lần lên sân khấu, tôi thấy yêu nghệ thuật truyền thống hơn nên mọi vất vả không còn quan trọng nữa.
Năm 2016, tôi tách Sân khấu Lệ Ngọc làm riêng. Tôi có thể làm xã hội hóa sân khấu khi kéo các nhà tài trợ về cho các vở diễn. Có người đến làm việc với mình vì nghệ thuật, nhưng cũng có người đến với mình để tìm kiếm huy chương, muốn nhận cát-xê cao hơn nên đôi lúc nghĩ về nghề, tôi lại thấy chạnh lòng.
NSND Lệ Ngọc chia sẻ với phóng viên Dân trí về niềm đam mê cháy bỏng dành cho sân khấu và nỗi trăn trở muốn truyền lại tình yêu, sự nhiệt huyết cho các diễn viên trẻ.
Có thông tin cho rằng, trong thời gian làm tại Nhà hát Kịch Việt Nam, nhiều người… sợ bà lắm?
- Có lẽ đúng (cười), vì tôi ở trong Hội đồng nghệ thuật của Nhà hát, lại rất khắt khe với các vở diễn. Tôi luôn đặt chất lượng nghệ thuật lên hàng đầu, phải phục vụ công chúng, không làm nghệ thuật kiểu "hoa lá cành".
Tôi từng sang Anh xem biểu diễn và thấy Nhà hát Quốc gia của họ có những vở kịch rất hay. Tôi đã đưa các kịch bản về để Nhà hát dàn dựng.
Khi người nghệ sĩ say công việc, họ sẽ có những lý lẽ để bảo lưu ý kiến của mình, đưa những vở diễn có tầm lên sân khấu. Nếu không vì Nhà hát, vì nền sân khấu thì không làm được việc đó.
Có ý kiến cho rằng, NSND Lệ Ngọc đi diễn... cho vui, không phải để mưu sinh. Bà nghĩ sao?
- Người làm nghệ thuật không giàu được, trừ những ca sĩ nổi tiếng. Ông xã tôi là NSƯT Văn Hải từng bỏ sân khấu một thời gian để kinh doanh, lo kinh tế cho gia đình. Chính ông xã là chỗ dựa cho tôi về mọi mặt.
Chúng tôi từng học diễn viên cùng nhau, cùng công tác tại Nhà hát Kịch Việt Nam. Ngày đó, tôi trong Hội đồng nghệ thuật của Nhà hát nên thi thoảng, anh vẫn là người góp ý kịch bản cho tôi. Khi ông xã tạm xa sân khấu, tôi vẫn bám trụ với nghề.
Người ta nói rằng, nghệ sĩ có cái tôi rất lớn nên khó tìm được bạn thân trong nghề, bà có nghĩ vậy không?
- Tôi thường đứng lên bảo vệ mọi người, tính tình bộc trực nên có lẽ mọi người cũng ngại vì chưa hiểu hết con người của tôi. Người ta hay nói "thẳng thắn, thật thà thường thua thiệt", nhưng tính mình thế, ai đã hiểu thì lại rất quý.
Tôi là một người mê làm việc, muốn làm mọi thứ cho nghệ thuật.
NSND Lệ Ngọc (áo vàng) đứng cạnh Tổng Bí thư Tô Lâm tại cuộc gặp mặt đại biểu văn nghệ sĩ mới đây (Ảnh: Nhân vật cung cấp).
Thời gian gần đây, nhiều nghệ sĩ truyền thống của: Tuồng, chèo, cải lương… "kêu cứu" vì làm nghề vất vả nhưng nhận lương, cát-xê thấp… Có những người lập nghiệp ở Hà Nội gần 20 năm cũng không đủ tiền mua nhà, phải đi ở nhà thuê, nhà công vụ… Bà nghĩ gì về thực trạng này?
- Nghĩ về hiện trạng này, tôi lại thấy thương họ, nếu diễn vai chính họ chỉ nhận 260.000 đồng/đêm diễn, vai phụ chỉ hơn 100.000 đồng.
Xã hội phát triển, công nghệ 4.0 đưa chúng ta tiếp cận với nhiều loại hình giải trí trên mạng xã hội nên tuồng, chèo, cải lương… khó bán vé, không có người xem, dẫn đến đời sống anh em nghệ sĩ vất vả.
Khi đi liên hoan sân khấu, gặp một số lãnh đạo các Nhà hát, tôi vẫn chia sẻ rằng, ngoài thời gian diễn trên sân khấu, các anh chị nên tạo điều kiện để các diễn viên trẻ có thể đi diễn thêm, tham gia vào nhiều dự án nghệ thuật bên ngoài để kiếm thêm thu nhập. Các em vẫn có thể làm nghề mà cát-xê cũng tăng lên.
Nhiều diễn viên trẻ nói với tôi: "Cháu phải đi làm thêm thì mới trả được tiền nhà, tiền ăn…", nghe thương lắm!
