Nỗ lực triển khai

Theo lãnh đạo Ban Quản lý di sản văn hóa Mỹ Sơn, thời gian qua đơn vị tích cực đẩy mạnh công tác chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ mới nhằm hướng tới các ứng dụng thiết thực, hiệu quả trong lĩnh vực bảo tồn và phát huy giá trị di sản.

Từ năm 2013, sau khi dự án khu tháp G kết thúc, chuyên gia Italia hợp tác với Việt Nam tổ chức phòng trưng bày chuyên đề tại bảo tàng Mỹ Sơn để giới thiệu kết quả 10 năm nghiên cứu, khảo cổ, trùng tu của dự án.

Tháp G được xem là hình mẫu trùng tu di tích Chăm tại miền Trung Việt Nam. Để số hóa hiện vật, các chuyên gia đã bàn giao và tập huấn cho Ban Quản lý di sản văn hóa Mỹ Sơn hệ thống phần mềm hồ sơ hiện vật lưu trữ.

Khoảng 1.000 hiện vật được số hóa, định danh giúp cho công tác quản lý, sử dụng và phục vụ công tác nghiên cứu, trưng bày, bảo quản hiệu quả. Hiện nay, tại bảo tàng Mỹ Sơn có 1.803 hiện vật và bảo tàng Sa Huỳnh – Champa có 611 hiện vật. Trong đó, 1.611 hiện vật đã thực hiện số hóa. Một số hiện vật từ dự án hợp tác trùng tu với Ấn Độ đang tiếp tục được số hóa.

Trong công tác quản lý, bảo vệ 1.158ha rừng đặc dụng, đơn vị cũng đã ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật trong tuần tra rừng thông qua ứng dụng Locus map và các ứng dụng trong việc xác định ranh giới rừng, báo cháy rừng để tổ chức ngăn chặn, phòng ngừa kịp thời.

Du lịch tại Mỹ Sơn trải qua 3 năm đại dịch Covid-19 đã bị ảnh hưởng nặng nề. Qua đại dịch cho thấy công tác phát huy giá trị khu di sản Mỹ Sơn đã có nhiều thay đổi, như khách muốn được tìm hiểu giá trị di sản nhiều hơn; có sự thay đổi giữa các thị trường khách quốc tế, các thị trường tiềm năng, thị trường mới.

Vì vậy công tác xúc tiến, quảng bá du lịch không chỉ là cách làm truyền thống, di sản có thể tiếp cận du khách từ công nghệ 4.0 qua vai trò của chuyển đổi số. 

Bà Văn Thị Cẩm Tú – Phó Giám đốc Ban Quản lý di sản văn hóa Mỹ Sơn cho biết, lĩnh vực chuyển đổi số mạnh mẽ nhất thời gian gần đây của đơn vị là xúc tiến, quảng bá và xây dựng sản phẩm du lịch. Để đưa di sản lại gần du khách, Mỹ Sơn đã mở các chương trình thuyết minh trực tuyến với nhiều chủ đề như “Khu đền tháp Mỹ Sơn với những thông tin cần thiết và trải nghiệm nhanh”, “Theo dòng lịch sử hình thành và phát triển khu đền tháp Mỹ Sơn”, “Lịch sử hình thành nhóm tháp A, quá trình trước và sau trùng tu”, “Mùa Xuân bên tháp cổ”… trên các mạng xã hội facebook, youtube.

Theo bà Tú, những lần phát trực tuyến chương trình được du khách đánh giá cao từ nội dung đến chất lượng hình ảnh, đặc biệt là những chương trình đi sâu vào công tác thuyết minh giá trị lịch sử, văn hóa, nghệ thuật khu đền tháp. Các chương trình là một chủ đề đã tương tác với du khách, có lẽ vì vậy mà điểm đến Mỹ Sơn trong các năm đại dịch luôn được biết đến, hoạt động du lịch Mỹ Sơn không rơi vào quên lãng.

Đẩy mạnh hợp tác

Để giảm nguồn đầu tư từ Nhà nước, Mỹ Sơn đã vận động doanh nghiệp thông qua hoạt động xã hội hóa để đẩy mạnh công tác chuyển đổi số. Mục tiêu cuối cùng là mang lại lợi ích cho cả đôi bên doanh nghiệp và Nhà nước.

Chính hướng tiếp cận này đã giải bài toán tài chính cho đơn vị trong giai đoạn khó khăn, khan hiếm nguồn lực đầu tư. Những kỹ thuật, công nghệ tiên tiến trực tiếp đầu tư vào hệ thống hạ tầng công nghệ đã thực sự mang lại hiệu quả tích cực.

Bà Văn Thị Cẩm Tú cho hay, theo hình thức xã hội hóa, Mỹ Sơn hợp tác với Công ty CP Giải pháp chuyển đổi số (VR360) - thành viên của Bizverse Việt Nam xây dựng sản phẩm du lịch thực tế ảo 360 để nắm bắt xu hướng du lịch thông minh. Kết quả, ngày 20/10/2022, hai đơn vị đã cho ra mắt website thực tế ảo VR360 chi tiết cho Di sản văn hóa thế giới Mỹ Sơn.

Qua 2 giai đoạn thực hiện, đến nay website thực tế ảo VR360 chi tiết cho toàn bộ di sản đã đi vào hoạt động, tích hợp tính năng thuyết minh ảo, thuyết minh giới thiệu tổng quan, đưa mô hình 3D bảo tàng số lên vị trí Map 3D Bizverse World.

Tính năng của sản phẩm là dù ở bất kỳ nơi đâu du khách cũng có thể tham quan, tương tác tại các vị trí của khu đền tháp thông qua hệ thống thế giới ảo Metaverse, giúp du khách tham quan, trải nghiệm như ngoài thực tế; người dùng có thể đi bộ, tương tác, kể cả chụp ảnh trong khu đền tháp, di chuyển đến vị trí mình yêu thích, tạo cảm giác như mình đang có mặt tại Mỹ Sơn.

Về sản phẩm thuyết minh đa ngôn ngữ (Audio Guide) là chương trình hợp tác giữa Ban Quản lý di sản văn hóa Mỹ Sơn và Công ty VIETSOFTPRO được đưa vào thử nghiệm từ ngày 19/6/2023. Đây là sản phẩm chuyển đổi số sử dụng công nghệ để cung cấp thông tin đến du khách tham quan tại di tích Mỹ Sơn.

Sau thời gian vận hành với 6 ngôn ngữ là Việt, Anh, Pháp, Hàn, Nhật, Trung, sản phẩm nhận được sự đánh giá cao của du khách trong việc hỗ trợ tìm hiểu thông tin về Mỹ Sơn.

Sản phẩm này với những ưu điểm vượt trội như: khách tham quan chủ động nghe các bài thuyết minh theo ý thích của mình; hỗ trợ thuyết minh nhiều ngôn ngữ đối với nhiều thành phần khách; du khách có thể chủ động nghe lại nhiều lần.

Đồng thời, sau thời gian sử dụng, những nội dung thuyết minh sẽ tiếp tục được điều chỉnh phù hợp do tính năng dễ dàng cập nhật thêm nội dung mới.

Theo Mai Nhi (Báo Quảng Nam)