Dầu Tiếng là vùng đất có truyền thống lịch sử văn hóa,ầuTiếngChútrọngtrùngtutôntạocácditíchlịchsửtỷ số elche truyền thống yêunước và cách mạng. Trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân và đế quốc bảo vệ Tổquốc, quân và dân Dầu Tiếng đã có nhiều cống hiến to lớn cho sự nghiệp giảiphóng dân tộc, thống nhất đất nước. Đất và người Dầu Tiếng đã đi vào lịch sử vớinhiều sự kiện, những chứng tích hào hùng có ý nghĩa về mặt lịch sử - văn hóa.Những địa danh nổi tiếng được nhân dân trong và ngoài tỉnh biết đến là khu danhlam thắng cảnh hồ Dầu Tiếng - Núi Cậu, Sở Chỉ huy tiền phương chiến dịch Hồ ChíMinh, di tích (DT) Mỹ rải bom B52 lần đầu tiên ở miền Đông Nam bộ...

 Trong nhiều năm liền hầu hết các DT vì nhiều nguyên nhân khác nhau chưađược trùng tu, tôn tạo đúng mức. Nhiều DT có giá trị lớn về mặt lịch sử, vănhóa mặc dù đã được công nhận nhưng chưa có hướng hoặc đầu tư không xứng tầm sovới yêu cầu thực tế. Có những DT phát hiện đã nhiều năm nhưng vẫn chưa được lậphồ sơ đề nghị công nhận xếp hạng. Một số DT tuy đã được xếp hạng công nhận từlâu nhưng vẫn chưa được xây dựng, phục chế, sửa chữa kịp thời nên dẫn tới sự xuốngcấp, hư hỏng nghiêm trọng. Để các DT lịch sử, danh lam thắng cảnh tồn tại mãi vớithời gian, nhắc nhở lớp lớp con cháu mãi khắc ghi công lao to lớn của cha ông đitrước, thời gian gần đây huyện Dầu Tiếng đã thực hiện khá tốt công tác trùngtu, tôn tạo các DT lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh.

Sở Chỉ huy tiền phương chiến dịch Hồ Chí Minh nằm ở khu vực Căm Xe (naylà ấp Tân Định, xã Minh Tân) là một DT tiêu biểu của chiến dịch Hồ Chí Minh lịchsử. Khi chiến dịch sắp mở màn, để trực tiếp chỉ huy chiến dịch ngay từ đầu sátvới tình hình, Sở Chỉ huy chiến dịch Hồ Chí Minh đã được Bộ Chính trị mà trựctiếp là các đồng chí Lê Đức Thọ, Văn Tiến Dũng quyết định chuyển tới căn cứ tiềnphương sát với chiến trường và chọn Căm Xe đóng đại bản doanh Sở Chỉ huy chiếndịch. Do vậy, nơi đây còn được gọi với cái tên rất riêng là Sở Chỉ huy Căm Xe.Nhằm bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử của DT này, huyện Dầu Tiếng đã bố tríngân sách trùng tu, tôn tạo và mới đây Sở Chỉ huy Căm Xe đã vinh dự được côngnhận là DT lịch sử cấp Quốc gia.

Tương tự, Di tích Vườn Trầu - Hố Mên (nay là ấp Đồng Bà Ba, xã LongHòa, Dầu Tiếng) cũng là DT khá nổi tiếng. Nơi đây, ngày 5-6-1965, tiểu đoàn chủlực cơ động đầu tiên của tỉnh Thủ Dầu Một làm lễ ra mắt, lấy danh hiệu Tiểu đoànPhú Lợi. Từ đó bắt đầu trang sử hào hùng chói lọi của Tiểu đoàn Phú Lợi. Trongsuốt quá trình hình thành, xây dựng và chiến đấu, Tiểu đoàn Phú Lợi đã đánhhàng trăm trận, tiêu diệt hàng ngàn tên Mỹ - ngụy, bắn cháy hàng trăm xe tăng,máy bay, bắt sống hàng ngàn tù binh và thu hàng chục ngàn vũ khí các loại. Đólà những trận đánh Mỹ, diệt ngụy với những địa danh đã đi vào lịch sử như Đồng Sổ,Đồng Chéo, Quý Hiệp, Nhà Tây Dầu Tiếng, Suối Dứa, sân bay Phú Lợi, Gò Mối,truông Bồng Bông, Bông Trang - Lò Gạch, Xuân Mậu Thân 1968, đại thắng mùa xuân1975, bảo vệ biên giới Tây - Nam và giúp nước bạn Campuchia thoát họa diệt chủng...Để ghi dấu ấn lịch sử này, huyện Dầu Tiếng đã khởi công xây dựng Khu DT Vườn Trầu- Hố Mên. Tổng kinh phí đầu tư xây dựng hơn 3 tỷ đồng.

Ông Trần Tống Định, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện Dầu Tiếng,cho biết Dầu Tiếng cũng đã kiến nghị tỉnh trùng tu các DT rừng lịch sử Kiến An(xã An Lập), DT vòng thành đất họ Võ (Long Tân). Cũng theo ông Định, hiện toànhuyện có 17 DT lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh, trong đó có 8 DT lịch sửvăn hóa và danh lam thắng cảnh được địa phương và Trung ương công nhận DT cấp tỉnhvà cấp quốc gia.

Mới đây, Công ty TNHHMTV Cao su Dầu Tiếng đã khởi công xây dựng khu trưng bày DT lịch sử làng cao suthời Pháp thuộc ở lô 50, Nông trường Cao su Trần Văn Lưu (ảnh). Tổng kinh phíxây dựng hơn 3,4 tỷ đồng. Công trình sẽ phục chế một phần hình ảnh, cảnh trí,nhà cửa, nơi ăn ở, sinh hoạt của người công nhân cao su thời Pháp thuộc.

ĐÌNH HẬU

HOÀNG PHONG