Gần như tất cả các ý kiến ở Washington đều nhất trí rằngsau một thập niên chiến tranh,ầuNămGóctiêutỷUSDngàynhưthếnàkeo bóng đá chi tiêu quốc phòng của Mỹ đang vượt khỏi tầmkiểm soát.

Trung bình mỗi ngày Lầu Năm Góc tiêu tốn 1,6 tỷ USD.

Trong một nỗ lực nhằm kiềm chế thực tế này, Bộ Quốc phòng Mỹ (DOD) dự kiến sẽcắt giảm 600 tỷ USD tiền ngân sách của họ trong vòng một thập niên tới, một sựthu hẹp lớn chưa từng có kể từ khi kết thúc Chiến tranh Lạnh.

Tuy nhiên, chủ trương cắt giảm ngân sách không đơn giản làchỉ cắt giảm ngân sách. DOD phải đảm bảo thanh toán cho các nhà thầu cho nhữngcông việc sắp được thực hiện và một vài trong số các cam kết này kéo dài nhiềunăm trong tương lai.

"Bạn đang nói về một cơ quan mà chi phí nhiều hơn GDP của rấtnhiều nước trên thế giới, thuê hơn 3 triệu người làm và tiến hành 15-20 triệugiao dịch mỗi năm", trích lời Gordon Adams, một giáo sư Đại học Mỹ và là mộtchuyên gia về ngân sách quốc phòng.

Các dự án lớn thường chịu sự chỉ trích nhiều nhất từ các tổchức theo dõi ngân sách của Lầu Năm Góc. Hầu hết những chỉ trích đó là xác đáng,vì chi phí 1,5 nghìn tỷ USD cho chương trình chiến đấu cơ F-35 thực sự còn lớnhơn cả GDP của Australia.

Tuy nhiên, các dự án nhỏ hơn thường thoát được sự săm soi củadư luận, mặc dù cũng ngốn của Lầu Năm Góc hàng trăm triệu đôla.

Để minh họa cho cách thức Lầu Năm Góc tiêu tiền mỗi này, báo Fiscal Times đãchọn một ngày ngẫu nhiên - 4/3/2013 - và xem xét những hợp đồng mà Lầu Năm Góctrao ngày hôm đó. Từ các hệ thống vũ khí tới thuốc kê theo đơn, chi phí hàngngày cho việc vận hành Lầu Năm Góc nhanh chóng tăng lên: Họ đã chi tổng cộng1.614.108.656 USD.

Các khoản tiền lớn đi đâu?

Phần lớn số tiền 1,6 tỷ USD được rót vào ba nhà thầu lớn chocông việc về các hệ thống vũ khí lớn. Hải quân trả mỗi một trong số các hợp đồngdưới đây:

- Lockheed Martin được trao một hợp đồng 696 triệu USD để chitrả cho việc chế tạo hai tàu chiến ven biển, loại tàu mà Hải quân thường dùng đểchiến đấu gần bờ.

- Austal USA, chi nhánh Mỹ của hãng đóng tàu AustraliaAustal, cũng được trao một hợp đồng 681 triệu USD cho hai tàu chiến ven biển.

- Lockheed được trao một hợp đồng 100 triệu USD để phát triểnhai hệ thống quản lý tác chiến dùng trên các tàu Hải quân.

Ba hợp đồng này, tính chung là gần 1,5 tỷ USD trong tổng sốchi phí cho ngày 4/3, sẽ được thanh toán trong vòng vài năm: chẳng hạn, hợp đồngcủa Lockheed cho các hệ thống quản lý tác chiến dàn trải trong 5 năm.

Tuy nhiên, cũng cần lưu ý những hợp đồng lớn cỡ đó được traohàng ngày: chẳng hạn ngày 13/3, Lầu Năm Góc trao cho Taylor-Dunn Manufacturing ởCalifornia 633 triệu USD để cung cấp "thiết bị xử lý vật liệu loại thương mại".Còn ngày 28/2, Lockheed nhận được một hợp đồng 333 triệu USD để cung cấp các bộphận cho F-35, bất chấp các câu hỏi còn để ngỏ về năng lực của loại phi cơ chiếnđấu này. Còn ngày 20/2, Lockheed nhận được một hợp đồng nhằm hiện đại hóa cácmáy bay F-22 mà có thể trị giá tới 6,9 tỷ USD.

Các khoản nhỏ đi đâu?

Các hợp đồng nhỏ hơn dường như là không đáng kể so với những hợp đồng được traocho các nhà thầu lớn. Tuy nhiên, các khoản tiền nhỏ thường vào tay các công tynhỏ hơn, vì vậy hàng chục triệu đôla mà Lầu Năm Góc hứa hẹn có thể làm nên cảnăm của mỗi công ty. Những hợp đồng này bao gồm:

Bath Iron Works, trụ sở ở Maine, nhận được 12,3 triệu USD đểbảo dưỡng tàu USS Coronado.
Marine Hydraulics International ở Norfolk nhận được 7 triệu USD để bảo trì USSCole.

Tuy nhiên, phần lớn số tiền trong các hợp đồng nhỏ được thanhtoán cho nhiên liệu. Các hãng Shell Energy North America, Tiger Natural Gas Inc.và CIMA Energy Ltd. đều nhận được các hợp đồng cung cấp khí tự nhiên (lần lượtlà 35 triệu USD, 19 triệu USD và 11 triệu USD).

Chi tiết thêm

Cần lưu ý rằng, mặc dù là một bộ chính phủ, Lầu Năm Góc lại được điều hành giốngnhư một tập đoàn tư nhân. Họ phải cung cấp sự chăm sóc y tế cho các nhân viêncủa mình. Họ cũng phải đảm bảo các nhân viên quan trọng nhất của mình có được sựhỗ trợ cần thiết.

Đó là lý do U.S. Worldmeds LLC, một công ty có trụ sở ởKentucky, được trao 30 triệu USD để cung cấp thuốc cho tất cả các chi nhánh củaquân đội. Và Viện Quản lý Hậu cần có trụ sở ở bắc Virginia nhận được 6,7 triệuUSD để hỗ trợ các hoạt động văn phòng tại Lầu Năm Góc.

Thanh Hảo(Theo The Fiscal Times)